Se a maxia se chamase maxia viviría en Castelo

Para falar destas cousas do realismo máxico, o encargado de conducir a conversa, Tone Martínez —que é venidero en Castelo—, pregunta pola Santa Compaña. Con máis realismo ca maxia un home con camisa e sorriso contesta que “iso era un home que se vestía de branco”. Porque unha cousa son as falcatruadas, que se no San Xoan aos veciños aos que non lles querían ben aparecíalles o carro no panteón, que se ao saír da festa un poñía unha pel de raposo no camiño que movía cun cordel… pero as milagres, as señoras que ‘quitaban a sombra’ e as persoas que ían ofrecidas a un santo sonche algo ben diferente. Detrás da maxia non hai un pillo nin unha explicación.

A tarde de agosto tamén quixo contar un conto e encheu de orballo o Campo da Capela. Como non van medrar historias. A auga non espanta á xente dos Contos de Castelo porque tornana un castiñeiro e un carballo, árbores que tamén falan pola boca de dous veciños. “Para quitarlle a sombra a un neno fendíase un carballo e pasábano nove veces polo medio, despois xunábano e se encaixaban as partes o pequeno curaba”. “A un do meu tempo que tiña unha hernia de cativo fixéronllo e aínda a día de hoxe nunca se tivo que operar”. Así como se quitaba a sombra tamén se quitaba o sol, que vén sendo curar as xaquecas.

As señoras que se adicaban a estes oficios non eran meigas senón que ían á igrexa facer un ritual, aínda que neste punto non todos os asistentes que se pronunciaron coincidían. Pero o das milagres non che era cousa de querer nin de vocación, “non valía calquera”. Valía quen valía. O lume non ten frío, a auga non ten sede… así di un home que comezaba unha cura que a el lle fixeran. No medio da conversa cólase un gato (non era negro, non se asustar). A outro señor que de mozo se mancara moito xogando ao fútbol unha señora díxolle “ti tes un mal”, levouno para a casa e “levantoulle a paletilla”; saíu coma novo. Unha meniña ponse a xogar co gato. Había ben formas de quitar a sombra e de curar os males que non se acaban de definir do todo, como meter os nenos no forno do pan nunha cesta. Si, estando o forno quente, pero non se preocupar que os sacaban da mesma. Tamén explican que nos velorios se xogaba ás cartas e se bebía café toda a noite (“non todo che era rezar”), pero que as mulleres en estado non podían ir a eles e tampouco aos enterros. A nena colle o gato no colo e marchan xogando. A conversa continúa, hai moito que contar malia que non todo se dea contado.

A maxia non se pode chamar tal cando o inunda todo. Realismo máxico é un termo que só pode ter quen non vive dentro del.

Amara Fontao
Xornalista

X